Shimon Sakaguchi kimdir? 2025 Nobel Tıp Ödülü’nü kazandı

Shimon Sakaguchi, bağışıklık sisteminin kendi dokularına zarar vermesini önleyen düzenleyici mekanizmalar üzerine yaptığı öncü çalışmalarla 2025 Nobel Tıp Ödülü’nü alan üç bilim insanından biri oldu. 1951 yılında Japonya’da doğan Sakaguchi, 1976’da tıp doktoru oldu ve 1983’te Kyoto Üniversitesi’nde doktorasını tamamladı. Şu anda Osaka Üniversitesi’nde profesör olarak görev yapıyor.

Shimon Sakaguchi, özellikle düzenleyici T hücreleri (Treg) üzerinde yaptığı araştırmalarla tanınıyor. 1990’lı yılların ortasında bu hücre türünü tanımlayarak bağışıklık yanıtının dengede kalmasını sağlayan kritik bir mekanizmayı aydınlattı. Sakaguchi; Mary Brunkow ve Fred Ramsdell ile birlikte, periferik bağışıklık toleransı ve Foxp3 geninin düzenleyici T hücrelerinde oynadığı rolü ortaya koydu. Bu buluş; otoimmün hastalıkların, kanserin ve kök hücre nakilleri sonrası oluşan komplikasyonların anlaşılması ve tedavisi açısından büyük önem taşıyor. Sakaguchi’nin çalışmaları, bağışıklık sistemi biliminin gelişiminde dönüm noktası olarak kabul ediliyor.

2025 yılı Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü, Mary Brunkow ve Fred Ramsdell ile birlikte “periferik bağışıklık toleransı” mekanizmalarının keşfi nedeniyle Sakaguchi’ye verildi. Bu ödül, onun düzenleyici T hücreleriyle ilgili bulgularının insan sağlığında ve tedavi alanlarında ne kadar etkili olduğunu bir kez daha gösterdi. Sakaguchi’nin araştırmaları organ nakli, kanser immünoterapisi ve otoimmün hastalıkların tedavisinde geniş uygulama alanı buldu. Bugün onun çalışmaları, tıp dünyasında bağışıklık sistemi dengesinin anlaşılmasında başlıca bilimsel referanslar arasında yer alıyor.
Sakaguchi, uluslararası bilim camiasında birçok ödül aldı ve bağışıklık biyolojisinin gelişimine katkıda bulundu. Öğrenciler yetiştirdi, bilimsel literatüre yön veren yayınlar hazırladı ve klinik tedavilerde yenilikçi yaklaşımların ortaya çıkmasına öncülük etti. Japonya’da başlayıp dünyaya yayılan bu bilimsel yolculuk, bugün hâlâ tıp ve biyoloji alanlarında derin etkiler bırakmaya devam ediyor.