RESOURCEEU: AB’NİN YENİ EYLEM PLANI
ABD ve Çin’in NTE mücadelesi, AB’yi kendi kaynak güvenliğini sağlamak için adım atmaya zorladı. RESourceEU Eylem Planı, nadir toprak elementleriyle birlikte kobalt ve lityum gibi kritik hammaddeleri kapsıyor. Bu plan doğrultusunda kurulacak merkez, AB’nin stratejik projelerine finansman sağlayacak ve ortak alım operasyonlarını yönetecek.
GERİ DÖNÜŞÜM VE ATIK YÖNETİMİ ÖNCELİKLİ
Ticaret Bakanlığı’nın aktardığı bilgilere göre, AB ülkelerinde ömrünü tamamlamış ürünlerin toplanma oranı yalnızca %40 seviyesinde. Dahası, NTE’lerin %1’inden azı geri dönüştürülebiliyor. Bu nedenle AB, mıknatıs hurdaları ve atıklarının birlik dışına çıkışını sınırlayacak. Ayrıca sabit disk sürücüleri, hoparlörler, dronlar ve motorlu oyuncaklar gibi ürünlerde etiketleme zorunluluğu getirilecek.
Eylül 2026 itibarıyla atık lityum iyon bataryalar tehlikeli atık olarak sınıflandırılacak ve OECD üyesi olmayan ülkelere ihracatı yasaklanacak.
ÇİN’E KATILIM KISITLAMASI
AB, kritik hammaddelere yönelik araştırma ve yenilik çalışmalarında Çinli kuruluşların etkisini azaltmayı hedefliyor. Çin kontrolündeki AB merkezli şirketlerin bu faaliyetlere katılımı sınırlandırılacak. Bunun yerine AB, stratejik ortaklar ve serbest ticaret anlaşması yaptığı ülkelerle entegrasyonu güçlendirecek. Bu kapsamda Cezayir, Mısır, İsrail, Ürdün, Lübnan, Libya, Fas, Filistin, Suriye ve Tunus ile işbirliği planlanıyor.
FİNANSMAN VE YATIRIM HAMLESİ
“Avrupa Kritik Hammaddeler Merkezi”, stratejik sektörler için alım operasyonlarını yürütürken, Kritik Hammaddeler Finansman Merkezi ise AB fonları ve Avrupa Yatırım Bankası kaynaklarından sağlanacak 3 milyar euro ile kritik minerallerle ilgili yatırımları destekleyecek.

FRANSA VE İTALYA’DA POTANSİYEL ÜRETİM
Plan, Avrupa’nın kendi NTE kaynaklarının önemine de dikkat çekiyor. Fransa’daki Carester ve Solvay bölgeleri ile İtalya’daki Inspiree tesisleri, uygun teşvikler sağlandığında yaklaşık 3.800 ton NTE kalıcı mıknatıs üretimi gerçekleştirebilir. Bu miktar, mevcut talebin yaklaşık %20’sine karşılık geliyor.